HUKUK SİSTEMLERİ

Her ülkenin hukuku kendine özgü kurallar içermekle beraber tüm bu sistemler genel hatlarıyla iki ana başlık altında incelenir: Kıta Avrupası Hukuk Sistemi ve Anglo-Sakson Hukuk Sistemi. Özellikle hukukun uygulanması bakımından ciddi farklılık gösteren bu iki sistemin temel özelliklerini ve farklarını kısaca şu şekilde özetlemek mümkündür:
Kıta Avrupası Hukuk Sistemi (Civil Law)
Kara Avrupası’ndan İngiltere hariç Avrupa ülkeleri anlaşılır. Bu sistemde, hukuk tedvin edilmiştir – yani düzenlenen tüm kurallar yazılı halde derlenip kanunlar halinde toplanmıştır. Sistemin başlıca özelliği kanunların yazılı olması ve kanun yapma yetkisinin sahibi (hukukun yaratıcısı) yasama meclisidir. İçtihatlar yani örnek alınan mahkeme kararları hukukun ancak yardımcı kaynaklarıdır. Kıta Avrupası sisteminde özel hukuk-kamu hukuku ayrımı ve adli yargı-idari yargı olarak yargı ayrımı vardır.
Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (Common Law)
İngiltere’de doğmuş olan bu hukuk sistemi başta ABD, Kanada, Avustralya, Güney Afrika, Hindistan ve eski İngiliz sömürgesi olan pek çok ülkede uygulanmaktadır. Başlıca özellikleri Kıta Avrupası hukuku gibi tedvin edilmemiş(af buyur J ne demek bu )olmasıdır. Bu sistemde hukuk, örf ve adet kuralları, çok sayıda mahkeme kararı ve dağınık haldeki çeşitli kanunlardan meydana gelir. Anglo-Sakson hukuku esas itibariyle içtihadi(yazılı olmayıp uygulamaya dayanan)niteliktedir yani mahkemelerin vermiş olduğu kararlar bağlayıcı niteliktedir ve izleyen benzer somut olaylara uygulanır. Bu sebepten ötürü Anglo-Sakson hukukuna “hâkimler tarafından yapılmış hukuk” (judge-made law) da denmektedir. Bu sistemde Kıta Avrupası sisteminde olduğu gibi kamu hukuku-özel hukuk ayrımı ya da adli yargı-idari yargı ayrımı yoktur, yargı birliği geçerlidir.